Gezocht: Groninger Ploeg

De Groninger Ploeg is een bijzondere kunstbeweging in de Nederlandse kunsthistorie, Om deze reden en vanwege het kleurrijke figuratieve karakter van deze stroming, willen wij graag werken aan onze collectie toevoegen en met name van kunstenaars als Johan Dijkstra, Jannes de Vries, Jan Altink, Jan Wiegers, Jan van der Zee, Ekke Kleima, Henk Melgers.

Wat een expressie en wat een kracht stralen deze werken uit. Dit terwijl andere kunstenaars uit de beginjaren van de vorige eeuw voornamelijk nog met bruintinten aan het werk waren.

Mocht u een vergelijkbaar werk bezitten en overwegen het te verkopen, neemt u in dat geval contact met ons op.

Het Hoendiep door Ekke Kleima

De Groninger kunstenaars vereniging De Ploeg werd op 14 juni 1918 opgericht. Initiatiefnemers waren Jan Wiegers en Willem Reinders, samen met Jan Altink, en George Martens. Jan Altink bedacht de naam: “Omdat er in Groningen niet zoveel te doen was op kunstgebied dacht ik aan ontginnen en dus ook aan ploegen. Vandaar de naam ‘De Ploeg’”. In de kunstwereld van Groningen waren belangrijke veranderingen in de beeldende kunst vanaf ca. 1906 nauwelijks tot uiting gekomen. Met De Ploeg zou daar verandering in komen.  De hoogtepunten van deze kunstenaarsgroep liggen tussen de beide wereldoorlogen in, met name tussen de jaren 1922 tot 1928.

Het werk van de leden verschilt onderling sterk en ook de achtergronden zijn zeer uiteenlopend. Wel zijn er gezamenlijke thema’s en gemeenschappelijke activiteiten te noemen, die een grote invloed op ieders werk hadden. Een algemeen kenmerk van hun werk is het vaak expressieve kleurgebruik. Ook twee kenmerken vind je bij elk Ploeglid wel terug, namelijk het portret en het landschap. Een aantal leden, bijvoorbeeld Hendrik de Vries en Job Hansen, heeft ook literaire teksten geschreven. Binnen De Ploeg waren meerdere stromingen vertegenwoordigd. Globaal kunnen we er twee onderscheiden, die duidelijk de veranderingen van de kunst uit de 20e eeuw weerspiegelen: een expressionistische richting (sterk onder invloed van Ernst Ludwig Kirchner en een abstraherende richting (H. N.Werkman). Het Expressionisme van Wiegers en Altink is gebaseerd op het Duits Expressionisme. Ook waren er sterke invloeden van Van Gogh te herkennen, bijvoorbeeld bij Dijkstra. De abstracte richting wordt vertegenwoordigd door Werkman, Alkema en Van der Zee.

De Ploeg is een kunstenaarsvereniging en niet zoals velen denken een stroming. Opgericht in 1918 en in de jaren twintig en dertig – althans sommigen – beïnvloed door het Duits expressionisme. Men zette zich af – het is bijna standaard – tegen de tot dan toe gangbare opvattingen over beeldende kunst. En dat was schrikken in Groningen. Plotsklaps verschenen er schilderijen met kleurrijke vlakken, heftige kleurcontrasten, hoekige vormdeformaties en vlakmatige compositieschema’s.

Ameland door Johan Dijkstra

De leden trokken naar gebieden even ten noorden van de stad in om in de vrijheid van de gecultiveerde natuur te werken. Daarnaast legden zij ook plekken in de stad vast in de expressionistische stijl die zo typerend was voor de hoogtijdagen van De Ploeg. De ontvangst in Groningen was lauw evenals in de rest van Nederland. En, de kunstenaars verkochten nauwelijks werk. Pas na de Tweede Wereldoorlog wordt het werk in toenemende mate gewaardeerd tot buiten de landsgrenzen. Dit is mede te danken aan het Groninger Museum.